بهترین فاصله سنی بین بچه ها چقدر است؟
بسیاری از زوجینی که به فکر فرزند دوم افتاده اند، بی شک به پاسخ موجه و قطعی برای پرسش «آیا باید فرزند دومی داشته باشند یا نه؟
فاصله سنی بین فرزندان
تک فرزند بودن، بر مراحل رشد کودک تاثیر شگرفی دارد. برخی از کودکان خانواده های تک فرزند بلوغ زودرس دارند و با آمادگی و تجربه زیاد به سن بلوغ پا می گذارند. کودک تک فرزند در خانواده ای رشد می کند که افراد بالغ حضور پررنگی دارند و زندگی در یک محیط بزرگسال باعث می شود برخی از تک فرزندان، به لحاظ روحی و روانی بسیار سریعتر رشد کنند و دنیا را از دید بزرگسالان ببینند. این کودکان معمولا بیش از زمان معمول شروع به سخن گفتن می کنند و حتی ممکن است به تقلید از والدین شان، چون بزرگسالان رفتار کنند، به گونه ای که گاه موجب برانگیختن تحسین و تعجب دیگران می شوند.
اگر چه بلوغ اجتماعی این کودکان، گاهی به حال آنان مفید است، چرا که آنان زودتر از دیگر کودکان با مسائلی روبرو می شوند که مواجه با آنها در سنین بالاتر ناگزیر است. مثلا به خوبی والدین شان را درک می کنند، می توانند دیدگاه های خود را به راحتی بیان کنند و یا زودتر وارد عرصه فعالیت اقتصادی شوند، اما بسیاری از تک فرزندان از این که نتوانسته اند طعم کودکی و نوجوانی را بچشند و به اصطلاح بچگی و جوانی کنند، بسیار شاکی اند، اگر چه این تنها روی خوشایند این سکه است در روی دیگر آن، در بیشتر موارد با بزرگسالان کودک نمایی مواجه می شویم که بلوغ شان بسیار دیر شده است.
بلوغ روحی و روانی پدیده ای است اکتسابی، اگر چه نمی توان نقش ارث را نیز، نادیده گرفت. این بلوغ مواردی چون خودآگاهی، واقع بینی، قدرت تشخیص و انتخاب، توانایی تصمیم گیری، استقلال فکری را شامل می شود که به راحتی و به خودی خود به دست نمی آیند، بلکه به مواجهه و تجربه هایی سخت و طاقت فرسا نیاز دارد که بدان طریق، فرد خود را به چالش بکشد و توانایی های درونی اش را به منحصه ظهور برساند. کودکی که تک فرزند خانواده است، معمولا کمتر در معرض مشکلات و تجربه طرد، شکست و ناکامی قرار می گیرد، که این عامل باعث می شود فرد شرایطی را که لازمه بلوغ روحی- روانی است را هرگز تجربه نکند.
تک فرزند بودن، بر مراحل رشد کودک تاثیر شگرفی دارد
البته تک فرزند بودن به مانند شمشیر دولبه است که رفتار و شیوه های تربیتی والدین، نقش مهمی در مثبت و منفی بودن آن دارد، از این رو، این تصور را که تک فرزندی باعث بروز اختلالات روانی در فرد می شود، باید کنار گذاشت و به یقین پذیرفت که عوامل بسیار زیادی مثل سن والدین، سطح اجتماعی و اقتصادی خانواده، ویژگی های شخصیتی، ناسازگاری خانوادگی، عملکرد ضعیف والدین، الگوهای تربیتی نادرست، محرومیت از وجود یکی از والدین، تراکم جمعیت اعضای خانواده و محل سکونت، در بروز اختلالات نقش دارند. به هر حال باید هوشیار بود و حتی با تخمین کمترین احتمال بروز نیز، از وقوع آن جلوگیری نمود.
فرزند دوم چه موقع؟
بسیاری از زوجینی که به فکر فرزند دوم افتاده اند، بی شک به پاسخ موجه و قطعی برای پرسش «آیا باید فرزند دومی داشته باشند یا نه؟» دست یافته اند و حالا درگیر حل این مساله هستند که «چه وقت باید برای دومین فرزند اقدام کنند؟» به راستی چه فاصله سنی بین بچه ها مناسب است؟
متخصصان زنان و زایمان برای سلامت مادر و جنین و جلوگیری از تولد کودکان کم وزن و نارس، فاصله بین بارداری اول و دوم را 24 تا 35 ماه عنوان می کنند، این در حالی است که بسیاری از تحقیقات روان شناسی نیز نشان می دهد که بهترین فاصله سنی بین دو کودک کمتر از یک سال یا بیشتر از 4 سال است. این فاصله سنی برای ارتباط کودکان با والدین شان، رقابت بین فرزندان و عزت نفس هر یک از آنها، بهترین فاصله است. کودکان زیر یک سال، چون احساسی در مورد وضعیت منحصر به فرد خودشان در زندگی ندارند، پس به احتمال کمتری با حضور تازه وارد دچار مشکل می شوند. همچنین کودکانی که بیشتر از 4 سال دارند، به میزان لازم، زندگی و شخصیت خودشان را شناخته اند و فرصت کافی برای لذت بردن از توجه خاص والدین شان را نیز داشته اند. اگر چه در مورد چگونگی فاصله سنی فرزندان، مادران نظرات متفاوتی دارند، برخی از داشتن دو فرزند با فاصله زیاد راضی و برخی ناراضی اند، عده ای از فاصله سنی کم فرزندان شان راضی نیستند و اما بعضی ها از فاصله سنی کمتر از یک سال و نیم هم ابراز رضایت می کنند.
فرزند دوم را برای خود خودش بخواهید
اندیشه فرزندآوری والدین، قبل از انعقاد نطفه کودک، نقش بسیار مهم و اساسی درشخصیت، پرورش و تربیت کودک دارد. معمولا درمورد فرزند اول، زوج، با ذوق و شوق و میل درونی شدید اقدام به فرزند آوری می کنند که این احساسات مثبت در فطرت و شخصیت کودک تاثیر چشمگیری دارد. همین تصور باید در مورد فرزند دوم هم رعایت شود، اگر فرزند دوم برای پرکردن خلاء تنهایی فرزند اول و پیشگیری از لوس شدن او به دنیا بیاید، وی همواره احساس طفیلی بودن می کند و هرگز نمی تواند جایگاه واقعی خود در زندگی را پیدا کند چرا که فرزند دوم برای خدمت کردن به فرزند اول پا به این دنیا گذاشته است که این موضوع در زندگی فردی و اجتماعی و چگونگی تعاملات وی با دیگران اثر گذار خواهد بود. این نکته بسیار مهمی است که والدین باید بدانند که چرا به وجود فرزند دیگری در خانواده نیاز است!
